کشف گنجینه سفالی هزاره اول قبل از میلاد در طارم زنجان
اخیراً خبر مهمی از استان زنجان منتشر شد که بار دیگر اهمیت این منطقه را در تاریخ و تمدن ایران باستان به رخ می کشد. فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان زنجان از کشف مجموعه ای از ظروف سفالی تاریخی در روستای انذر، واقع در شهرستان طارم خبر داد. این گنجینه ارزشمند شامل 9 ظرف سفالی با قدمتی مربوط به هزاره قبل میلاد است، دوره ای که یادگار تمدن های کهن و نشانی از سبک زندگی، هنر و باورهای مردمان آن زمان به شمار می رود.
جزئیات کشف ظروف سفالی در طارم
این ظروف سفالی توسط نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی استان کشف شدند. به گفته ی حسینعلی فضلی، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی زنجان، این مجموعه شامل دو کوزه دسته دار، دو لیوان دسته دار، یک بشقاب و چهار ظرف سفالی دیگر به رنگ های سیاه و نخودی است. این ظروف در میان تپه های تاریخی شهرستان طارم به دست آمده اند و هرکدام با دقتی خاص ساخته شده اند که نشان دهنده مهارت سفالگران آن دوران است.
این اشیاء سفالی نه تنها از ارزش تاریخی و هنری بالایی برخورداند، بلکه به پژوهشگران باستان شناسی کمک می کنند تا به درک عمیق تری از سبک زندگی، آیین ها و فعالیت های روزمره مردمان هزاران سالذپیش برسند.
مشاهده دقیق ترین دستگاه گنج یاب
اهمیت طارم در تاریخ و تمدن ایران
شهرستان طارم یکی از غنی ترین مناطق باستانی ایران است که از دوران پیش از تاریخ تا دوره های تاریخی و اسلامی آثار ارزشمندی را در خود جای داده است. تپه ها و محوطه های باستانی این شهرستان در ارتفاعات و دشت های مختلف پراکنده شده اند و هرکدام بخشی از تاریخ کهن این سرزمین را بازگو می کنند.
کشف اخیر تنها بخشی از گنجینه عظیمی است که در دل خاک طارم نهفته است. چنین یافته هایی بار دیگر ثابت می کند که طارم نه تنها از لحاظ طبیعی و جغرافیایی اهمیت دارد، بلکه به عنوان یکی از گنجینه های فرهنگی و تاریخی ایران نیز باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
نقش یگان حفاظت میراث فرهنگی
کشف این ظروف سفالی نتیجه ی تلاش های شبانه روزی نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی زنجان است. این نیروها با همکاری سازمان های مردم نهاد، میراث بانان افتخاری و همچنین دستگاه های امنیتی و انتظامی، وظیفه ی مراقبت و صیانت از آثار تاریخی استان را بر عهده دارند.
به گفته ی فضلی، این مراقب ها به صورت شبانه روزی انجام می شود تا از هرگونه تخریب یا غارت احتمالی محوطه های تاریخی جلوگیری شود. چنین همکاری گسنرده ای میان مردم و نهادهای مسئول، نشان دهنده ی اهمیت بالای حفاظت از میراث فرهنگی در سطح جامعه است.
ارزش فرهنگی و هویتی آثار کشف شده
آثار تاریخی و فرهنگی نه تنها جنبه ی باستان شناسی دارند، بلکه به عنوان اسناد زنده ی هویت یک ملت شناخته می شوند. ظروف سفالی کشف شده در طارم بخشی از حافظه تاریخی ایران هستند و نشان می دهند که مردمان این سرزمین از هزاران سال پیش دارای هنر، ذوق و تمدنی غنی بوده اند.
سفالینه ها در تمدن های کهن جایگاهی ویژه داشتند. آن ها نه تنها برای رفع نیازهای روزمره مانند نگهداری آب و غذا به کار می رفتند، بلکه در بسیاری از مواقع با نقش ها، رنگ ها و فرم های خاص خود حامل پیام ها و نشانه های فرهنگی و آیینی بوده اند. کشف چنین آثاری فرصتی ارزشمند برای بازسازی تاریخ احتماعی و فرهنگی منطقه است
لزوم حفاظت مردمی از میراث فرهنگی
یکی از نکات مهمی که فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی زنجان بر آن تأکید دارد، نقش مردم در حفاظت از آثار تاریخی است. به گفته ی او، میراث فرهنگی سند هویت و افتخار ملی است و صیانت از آن وظیفه ای همگانی حساب می شود. بدون همراهی و همکاری مردم، حفاظت از این گنیجه ها امکان پذیر نخواهد بود.
شهروندان محلی به ویژه کسانی که در نزدیکی محوطه های تاریخی زندگی می کنند، می توانند نقش مهمی در گزارش فعالیت های غیرمجاز و جلوگیری از حفاری های غیرقانونی ایفا کنند. این مشارکت مردمی نه تنها موجب افزایش امنیت آثار تاریخی می شود، بلکه آگاهی عمومی نسبت به اهمیت میراث فرهنگی را نیز بالا می برد.
کشف 9 ظروف سفالی تاریخی در طارم زنجان بار دیگر نشان داد که ایران سرزمینی با تمدنی کهن و تاریخی پربار است. این آثار، همچون حلقه هایی از زنجیره ی تاریخ، ما را به گذشته ای هزاران ساله متصل می کنند و ارزش های فرهنگی و هنری نیاکانمان را به ما یادآور می شوند.